Hanging coffins en burial caves in Sagada

Niets is zo vervelend om te horen als 'onmogelijk' als het gaat om een strakke planning op reis. Ik wil vanuit Banaue een dagtocht doen naar Sagada maar er gaan alleen minivans of jeepneys niet al te vroeg in de ochtend en ze gaan na een rit van 3 uur praktisch per omgaande terug. Ik vraag na bij tricycle drivers, minivans, jeepneys, willekeurige andere toeristen, het hotel. Maar niks mag baten. Tot er ineens een minivan driver is die wel om 8 uur weg wil gaan zodat ik zo'n anderhalf uur in Sagada heb. Maar als ik er ruim voor 8 uur ben, wordt het al half 9 en als ik in de minivan zit wordt het uiteindelijk 9 uur. Hij 'garandeert' me wel 1,5 uur. Aangezien een eigen minivan 90 euro kost en deze optie 12 euro, zit er niets anders op.  
De rit gaat redelijk vlot, waarschijnlijk door de betelnoot, hier moma genoemd, die de driver overvloedig kauwt. Het sap spuugt hij in een literfles uit. Hij is 25 en zijn tanden en tandvlees zijn nu al flink aangetast, zijn lippen knalrood. De minivan zit bomvol en de rit is best spannend. Hele stukken wegdek zijn verzakt, overspoeld met enorme rotsblokken of mudslides of worden gerepareerd. Regelmatig moet er iemand in de achteruit of balanceren we echt op het randje van enome ravijnen. Mijn oren ploppen regelmatig. Op de terugweg zijn het de halflege waterflessen die ploppen. De verschillen in druk zijn groot door de hoogte.  

Overal is het uitzicht mooi, met donkergroene berghellingen in mist gehuld. In een dorpje waar we even stoppen drijven de mistvlagen ons zelfs om de oren, terwijl ik ineens overal bakken met 'balut' erop zie, de 18 dagen aangebroede en gekookte eendeneieren die ze hier eten vanwege de aansterkende, gezonde werking.  

Rondom Bontoc wordt het allemaal nog veel mooier. De weg ligt vlak langs de velden waar volop mensen in de velden de zaailingen uitzetten. Het ene veld wordt nog geploegd door os en mens, in het andere staan gebogen figuren de zaailingen een voor een in de modder te steken. Schitterend om te zien. Misschien nog wel indrukwekkender dan alleen de velden an sich.  

In Bontoc stappen twee mensen uit, de rest gaat mee naar Sagada. De driver zet ze allemaal netjes af bij hun accommodatie. Hij heeft me het aanbod gedaan om me naar de verschillende bezienswaardigheden te rijden voor 8 euro. Verhoudingsgewijs best veel geld. Maar als hij ook aanbiedt te gidsen, is de keuze snel gemaakt. Hij heeft twee nichtjes en hun zoontjes mee in de auto, die ook de bezienswaardigheden willen zien. Achteraf vermoed ik dat ze er gezellig een dagje van maken en dat mijn bijdrage lekker meegenomen is. Grappig.  

Allereerst gaan we naar de Sugong hanging coffins, precies zoals het klinkt: een kleine verzameling kisten die tegen een hoge rotswand gehangen zijn. Een kwestie van status bij deze animistische bevolkingsgroep. En heel erg kostbaar: minstens 20 varkens moeten geofferd, wil je hier een plekje bemachtigen. Wel wrang dat er net een aantal van de boomstamkisten naar beneden gekukeld is. Heel bijzonder.

De volgende halte is de Lumiang burial cave, waar zo'n 100 kisten van verschillende leeftijd opgestapeld staan aan de ingang van een diepe grot die je ook door kunt. Aan dat laatste heb ik geen behoefte trouwens. Zeker niet omdat je voor de grot over slecht begaanbare glibberige rotspaadjes naar beneden moet, en uiteindelijk dus ook weer omhoog. Hijgend en puffend klauter ik in etappes weer omhoog in de bloedhete brandende zon die door het loof van de bomen niet minder heet is.  

De Sumaging cave ligt beduidend minder diep. Ik ga naar de opening van de grot die in verbinding staat met andere en vooral voor spelunking gebruikt wordt. De gangen zijn nogal nauw en ik niet, dus dat sla ik graag over, haha.

Ik vraag bij een kraam of er een toilet is. Ik mag hun met plasticzakken omheinde toilet gebruiken maar 'it's very simple ma'am, very simple'. Mijn driver vindt dat geen optie en brengt me naar een schoon betaald toilet iets verderop.

Hij vindt ook dat er gegeten moet worden en zet mij af bij een echt restaurantje. Zelf gaan ze Filipijns eten, zoals hij het zegt. Oftewel bij een kraampje waar alles een halve of hele dag bereid klaar staat. Jammer genoeg zijn er in het mooie, welvarende Sagada - waar meer gewone nette huizen dan golfplaten huisjes en hutten staan - 5 restaurantjes op de rij dicht. Ik eet uiteindelijk de lekkerste tunasandwich van de trip bij de Ganduyan Inn.

Mijn eerste keuze voor vandaag wordt de laatste bestemming. Tussen twee kerken door, over een begraafplaats waar bij elk graf sporen van houtvuurtjes zijn en veel stenen met zwart marker de namen van de overledene opgekalkt hebben gekregen, lopen we richting Echo Valley, een mooie vallei met grillige grijze rotsen waar vanmiddag niets echoot behalve enorme knallen van naderend onweer. Maar vooralsnog is het nog bloedheet. De kisten hangen wat verder weg tegen de rotsen. Ook hier volop zwarte marker op de nieuwere kisten. De oudere zijn in anoniemer grijs hout tegen de wanden gehangen. Erg mooi, en uiteindelijk heb ik hiermee officieel alles in Sagada gezien wat ik wilde zien.  

De toegezegde anderhalf uur zijn er inmiddels bijna drie geworden (lang leve langzame kleine kindertjes waardoor ik ook met een gezonde hartslag die klimpartijen kon doen, haha).  

We zijn inmiddels te laat om nog passagiers op te pikken in Sagada. En ook in Bontoc doet hij geen enkele poging. Fijn, want hierdoor kan ik van links naar rechts schuiven om de mooie uitzichten nog een keertje mee te pakken. Wel haalt hij nog snel even nieuwe betelnoot en wast hij zijn gezicht in een van de vele stroompjes die uit de rotswand komen. Weer lekker kwiek scheuren we zonder verdere stops terug naar Banaue.  

Nog best hyper van de mooie dag grijp ik mijn tablet, hou bij 'mijn' snackkraampje voor mijn hotel halt voor vega loempia's die op blijken te zijn. De vis-deegfrutsels worden voor mij speciaal uit de verse batch gehaald. Leuk toch. Als ik iets onbekends in het frituurvet zie, vraag ik wat het is: one day old chicks. Een jongetje van een jaar of 11 hapt smakelijk het kopje er halverwege de nek eraf, snaveltje en al. De volgende hap hakt het lijfje (incl. ingewanden?!) door de helft. Ughhh.  

Ik zie een kraampje met borrelend vet en koekeloer in de pan. Zoete aardappelschijven. Yum. Gesuikerd ook nog. Ik word uitgenodigd achter de kraam en kies de verste kruk vanaf de borrelende pan vet. Als je bij lokale kraamjes eet,  trek je altijd veel bekijks en krijgen de verkopers veel opmerkingen van de locals. Grappig!

Met mijn buikje vol voor resp. 20 cent voor de twee prikkers met visfrobels en 20 cent voor twee enorme plakken zoete aardappel heb ik mijn buik wel heel voordelig vol vanavond. Wat een geweldig mooie dag weer.

Mijn hele bucket list voor de Filipijnen is afgevinkt, op de Divisoria-zaterdagmarkt na in Manila. En die doe ik zaterdag, als alles meezit. De spullen gaan in de kluis bij het hotel want de markt heeft nogal een reputatie. Zoals een van de Filipijnse meiden vandaag zei: don't bring any money because there are many, many pickpockets at Divisoria.