Markt, vervallen wijken en theater
Door: Danielle
Blijf op de hoogte en volg Danielle
18 November 2017 | Litouwen, Vilnius
Op onze laatste dag in Vilnius hebben we nog de nodige dingen te doen: ik wil graag naar de Russische markt Kalvariju, aan de bovenkant van de stad, over de rivier de Neris. Om de hoek van ons hotel stappen we op de bus die ons er in een minuut of twintig naartoe rijdt. Google Maps werkt fantastisch in Vilnius en loodst ons superhandig bij de juiste haltes eruit, deze dag.
Meteen als we uitstappen, vallen we met de neus in de boter: een man heeft stapels takken met groen liggen, met daarop een groot hertengewei. Foraging is populair in de Baltische staten en er staan volop mensen met geplukte paddenstoelen en worstels van planten. De buitenring om de markt is meestal het meest armoedig, of basic als je ’t mooier wilt verpakken. Ik krijg altijd een beetje een zeer gevoel in mijn buik als ik oude dames of oude mannen zie zitten met vijf tenen knoflook om te verkopen, of met één bakje paddenstoelen. Een hele dag in de ijzige kou op de markt zitten, om misschien voor 1 tot 3 euro iets te verkopen…
Iets verderop beginnen de tweedehandszaken: allerlei soorten bont, van vossen met kop en al tot kragen, van mutsen, voeringen voor laarzen tot hele jassen. Nog weer verderop begint de oude meuk zoals elektronica. Daar draaien we om en gaan de grote markt op: buiten én binnen staan kramen met groente, fruit, met kaas (heel bescheiden) en vooral met veel varkensvlees, enorme stukken reuzel, je kunt het zo gek niet bedenken. Maar ze verkopen er ook jassen met nepbontkragen (hoop je dan), huishoudelijke spullen, torens van droge koekjes die een lokale lekkernij lijken te zijn.
Het mooist blijft toch het wat ‘lokalere’ spul: cranberries, kleinere zachte besjes die in grote glazen potten afgemeten per liter verkocht worden. En sea buckthorn, wat vertaald duindoornbes blijkt te zijn. Ik at die zure dingen voor ’t eerst langs een soort snelweg in Armenië, jaren terug. In voormalige Sovjetlanden zie je ze veel, deze knalorangje besjes.
Mensen zijn hier vriendelijk en laten me overal foto’s van schieten, hoewel menige man even een stapje opzij doet om er niet bij op te komen.
Op internet las ik dat de wijk Snipiskes, tegenover de Russische markt, ook de moeite van een bezoek waard is. Aan de voet van de torenhoge, glimmend moderne skyscraperachtige gebouwen ligt een grote wijk van vervallen houten huizen, met daartussen zandpaden. In het eerste stuk wordt druk heen en weer gereden om een parkeerplek te bemachtigen. Mijn moeder en ik kijken onze ogen uit: vervallen schuren, kierende houten gebouwen, vervallen onbewoonbaarverklaardlijkende panden hebben één ding gemeen: ze zijn stuk voor stuk allemaal bewoond. Bij de een verraadt de wapperende was het, bij een ander een hele trits van brievenbussen en bij weer een ander een vensterbank vol met plastic speelgoed. Schrijnend! We zien er zelfs nog een flink aantal ‘buitens’: toiletgebouwtjes in de tuin. De meeste tuinen zijn chaos. Een aantal ‘barakken’ blijken ‘Mehrfamilienhäuser’ te zijn, de een nog vervallener dan de ander. Een blik op een wel heel andere wereld!
Een man in zestien lagen werkkleding laat zijn hond uit en roept ons vrolijk toe, als we naar een dikke voddige kat kijken die in het modderige zand ligt te rollen: my cat, taking a shower! Ik twijfel altijd een beetje, als ik doelbewust arme wijken inga. Ik confronteer mezelf graag met hoe er op andere plekken dan de onze óók geleefd wordt, maar een ander zou het kunnen zien als een vorm van ‘ramptoerisme’ en dat is absoluut niet de bedoeling. Iedereen die compassie mist voor vluchtelingen, economisch of anderszins, zou eens een rondje door arme wijken moeten doen, of ’t nu langs deze houten ‘huizen’ is in Vilnius is, langs de hutten in Madagaskar of ruraal China, of langs containerwoningen in Armenië.
We pakken de bus terug naar het centrum, Cathedral Square om precies te zijn. Wrang genoeg via Gedemino prospekt, een dure winkelstraat met overal luxe. We drinken en eten er wat en bezoeken de kathedraal, de te beklimmen toren ervoor slaan we over. We lopen langs de voet van de Gediminas Castle Tower op de heuvel achter de kathedraal en bezoeken een hele reeks aan kathedralen en kerken langs het water, net als de Bernardinu tuinen van waar je een mooi uitzicht hebt op de Heuvel van de Drie Kruizen.
Afhankelijk van de religie zijn de kerken extreem uitbundig aangekleed of redelijk sober. Overal, echt overal zijn mensen aan het bidden, tekenen kerkelijke figuren boeken en laten zich de hand kussen, knielen mensen in gebed of doen ze in een overvolle kerk, zonder afscheiding van geestelijke of publiek de biecht.
Onvoorstelbaar is het ook dat er zoveel kerken zin en er zoveel actief beleden religie is, in een land waar door de Sovjetbezetting tot 1991 geen religie beleden mocht worden.
Daarna is ’t tijd voor Uzupis: een door kunstenaars en vrijdenkers uitgeroepen vrijstaat met een eigen constitutie, gelegen aan de Vilniarivier. Op het plein staat een groot standbeeld en overal vind je creatieve ateliers, winkels, een aantal stukken streetart, kunstwerken in de openbare ruimte… een leuke wandeling rond een oude wijk.
En dan sta je aan de voet van het oude centrum en is ‘t, met je moeder, een flinke klim naar boven. We dolen rond, terug richting stadhuis en door naar de hotelkamer. Achter de Halès Turgus, op Pylimo gatve, ga ik nog even op zoek naar streetart. Het blijkt helemaal aan het einde van het blok te zijn en ik ben weer helemaal tevree en klaar om naar de kamer te gaan. Daar hebben we nog net een uurtje de tijd voor we weer op pad moeten.
Met de bus gaan we terug naar ’t centrum. We zoeken een restaurantje waar we ons allebei in kunnen vinden en eten een hapje voor het avondprogramma: de opera La Traviata. Het nationaal ballet en operatheater is van buiten te zien erg groot. Van binnen is de inrichting nogal basic, erg jaren ’70. Maar dat mag de pret niet drukken want je kunt er over de hoofden lopen. Mensen in gala maar ook in alledaagse kleding, veelal ouderwets of stijfjes, krioelen als mieren door elkaar. De zaal met honderden zitplaatsen is aangevuld met losstaande stoelen en nog steeds moeten mensen aan de zijkanten van de zalen staand kijken. En dan is een voorstelling van bijna 3 uur best lang.
Na een mooie avond in het theater zit onze trip er alweer op. Door de snijdende kou, terug naar de kamer, met een bus die letterlijk aan komt rijden als wij komen aanlopen en die ons, alweer letterlijk, vóór de deur van ons hotel afzet. Het was een geweldige trip en ik ben helemaal voldaan. Tot ik er achter kom dat ik die éne mooie mural van Frida Kahlo, die bovenaan mijn verlanglijstje stond, compleet vergeten ben. Tja, een goede reden om nog eens terug te gaan?!
Meteen als we uitstappen, vallen we met de neus in de boter: een man heeft stapels takken met groen liggen, met daarop een groot hertengewei. Foraging is populair in de Baltische staten en er staan volop mensen met geplukte paddenstoelen en worstels van planten. De buitenring om de markt is meestal het meest armoedig, of basic als je ’t mooier wilt verpakken. Ik krijg altijd een beetje een zeer gevoel in mijn buik als ik oude dames of oude mannen zie zitten met vijf tenen knoflook om te verkopen, of met één bakje paddenstoelen. Een hele dag in de ijzige kou op de markt zitten, om misschien voor 1 tot 3 euro iets te verkopen…
Iets verderop beginnen de tweedehandszaken: allerlei soorten bont, van vossen met kop en al tot kragen, van mutsen, voeringen voor laarzen tot hele jassen. Nog weer verderop begint de oude meuk zoals elektronica. Daar draaien we om en gaan de grote markt op: buiten én binnen staan kramen met groente, fruit, met kaas (heel bescheiden) en vooral met veel varkensvlees, enorme stukken reuzel, je kunt het zo gek niet bedenken. Maar ze verkopen er ook jassen met nepbontkragen (hoop je dan), huishoudelijke spullen, torens van droge koekjes die een lokale lekkernij lijken te zijn.
Het mooist blijft toch het wat ‘lokalere’ spul: cranberries, kleinere zachte besjes die in grote glazen potten afgemeten per liter verkocht worden. En sea buckthorn, wat vertaald duindoornbes blijkt te zijn. Ik at die zure dingen voor ’t eerst langs een soort snelweg in Armenië, jaren terug. In voormalige Sovjetlanden zie je ze veel, deze knalorangje besjes.
Mensen zijn hier vriendelijk en laten me overal foto’s van schieten, hoewel menige man even een stapje opzij doet om er niet bij op te komen.
Op internet las ik dat de wijk Snipiskes, tegenover de Russische markt, ook de moeite van een bezoek waard is. Aan de voet van de torenhoge, glimmend moderne skyscraperachtige gebouwen ligt een grote wijk van vervallen houten huizen, met daartussen zandpaden. In het eerste stuk wordt druk heen en weer gereden om een parkeerplek te bemachtigen. Mijn moeder en ik kijken onze ogen uit: vervallen schuren, kierende houten gebouwen, vervallen onbewoonbaarverklaardlijkende panden hebben één ding gemeen: ze zijn stuk voor stuk allemaal bewoond. Bij de een verraadt de wapperende was het, bij een ander een hele trits van brievenbussen en bij weer een ander een vensterbank vol met plastic speelgoed. Schrijnend! We zien er zelfs nog een flink aantal ‘buitens’: toiletgebouwtjes in de tuin. De meeste tuinen zijn chaos. Een aantal ‘barakken’ blijken ‘Mehrfamilienhäuser’ te zijn, de een nog vervallener dan de ander. Een blik op een wel heel andere wereld!
Een man in zestien lagen werkkleding laat zijn hond uit en roept ons vrolijk toe, als we naar een dikke voddige kat kijken die in het modderige zand ligt te rollen: my cat, taking a shower! Ik twijfel altijd een beetje, als ik doelbewust arme wijken inga. Ik confronteer mezelf graag met hoe er op andere plekken dan de onze óók geleefd wordt, maar een ander zou het kunnen zien als een vorm van ‘ramptoerisme’ en dat is absoluut niet de bedoeling. Iedereen die compassie mist voor vluchtelingen, economisch of anderszins, zou eens een rondje door arme wijken moeten doen, of ’t nu langs deze houten ‘huizen’ is in Vilnius is, langs de hutten in Madagaskar of ruraal China, of langs containerwoningen in Armenië.
We pakken de bus terug naar het centrum, Cathedral Square om precies te zijn. Wrang genoeg via Gedemino prospekt, een dure winkelstraat met overal luxe. We drinken en eten er wat en bezoeken de kathedraal, de te beklimmen toren ervoor slaan we over. We lopen langs de voet van de Gediminas Castle Tower op de heuvel achter de kathedraal en bezoeken een hele reeks aan kathedralen en kerken langs het water, net als de Bernardinu tuinen van waar je een mooi uitzicht hebt op de Heuvel van de Drie Kruizen.
Afhankelijk van de religie zijn de kerken extreem uitbundig aangekleed of redelijk sober. Overal, echt overal zijn mensen aan het bidden, tekenen kerkelijke figuren boeken en laten zich de hand kussen, knielen mensen in gebed of doen ze in een overvolle kerk, zonder afscheiding van geestelijke of publiek de biecht.
Onvoorstelbaar is het ook dat er zoveel kerken zin en er zoveel actief beleden religie is, in een land waar door de Sovjetbezetting tot 1991 geen religie beleden mocht worden.
Daarna is ’t tijd voor Uzupis: een door kunstenaars en vrijdenkers uitgeroepen vrijstaat met een eigen constitutie, gelegen aan de Vilniarivier. Op het plein staat een groot standbeeld en overal vind je creatieve ateliers, winkels, een aantal stukken streetart, kunstwerken in de openbare ruimte… een leuke wandeling rond een oude wijk.
En dan sta je aan de voet van het oude centrum en is ‘t, met je moeder, een flinke klim naar boven. We dolen rond, terug richting stadhuis en door naar de hotelkamer. Achter de Halès Turgus, op Pylimo gatve, ga ik nog even op zoek naar streetart. Het blijkt helemaal aan het einde van het blok te zijn en ik ben weer helemaal tevree en klaar om naar de kamer te gaan. Daar hebben we nog net een uurtje de tijd voor we weer op pad moeten.
Met de bus gaan we terug naar ’t centrum. We zoeken een restaurantje waar we ons allebei in kunnen vinden en eten een hapje voor het avondprogramma: de opera La Traviata. Het nationaal ballet en operatheater is van buiten te zien erg groot. Van binnen is de inrichting nogal basic, erg jaren ’70. Maar dat mag de pret niet drukken want je kunt er over de hoofden lopen. Mensen in gala maar ook in alledaagse kleding, veelal ouderwets of stijfjes, krioelen als mieren door elkaar. De zaal met honderden zitplaatsen is aangevuld met losstaande stoelen en nog steeds moeten mensen aan de zijkanten van de zalen staand kijken. En dan is een voorstelling van bijna 3 uur best lang.
Na een mooie avond in het theater zit onze trip er alweer op. Door de snijdende kou, terug naar de kamer, met een bus die letterlijk aan komt rijden als wij komen aanlopen en die ons, alweer letterlijk, vóór de deur van ons hotel afzet. Het was een geweldige trip en ik ben helemaal voldaan. Tot ik er achter kom dat ik die éne mooie mural van Frida Kahlo, die bovenaan mijn verlanglijstje stond, compleet vergeten ben. Tja, een goede reden om nog eens terug te gaan?!
Reageer op dit reisverslag
Je kunt nu ook Smileys gebruiken. Via de toolbar, toetsenbord of door eerst : te typen en dan een woord bijvoorbeeld :smiley
